हिंदी
स्वर ध्वनियों का अभ्यास (Practice of Hindi Vowels)
एक-एक करके बोलें।
अ, आ, इ, ई, उ, ऊ, ऋ, ए, ऐ, ओ, औ
सभी स्वरों का शब्दों में अभ्यास :
१. अ (a)
अनार, अगर, अमरूद, अग्नि, अख़बार, अध्यापक, अंधेरा, अनाज, अंबर,
अखरोट, अमन, असर, अजनबी, अनुशासन, अंकुर, अचरज, अचर,
अटल, अलग, अवसर
२. आ (ā)
आम, आग, आदमी, आदर, आकाश, आज़ादी, आराम, आधार, आदेश,
आवेदन, आना, आपा, आरामदायक, आशा, आत्मा,
आपसी, आरंभ, आयु, आकार, आवरण
३. इ (i)
इमली, इत्र, इधर, इक्का, इंद्र, इतिहास, इमारत,
इक्का-दुक्का, इलायची, इशारा, इनाम, इंतज़ार,
इधर-उधर, इत्यादि, इज्ज़त, इंसान, इच्छा, इधर, इष्ट
४. ई (ī)
ईख, ईंट, ईश्वर, ईमेल, ईमान, ईनाम, ईंधन, ईश्वरत्व,
ईर्ष्या, ईमानदारी, ईशान, ईश्वरीय, ईज़ाद, ईमानदार,
ईशा, ईको, ईश्वरभक्ति
५. उ (u)
उल्लू, उद्यान, उलझन, उम्मीद, उठना, उद्योग, उलूक,
उल्लास, उच्च, उपहार, उचित, उत्तर, उबाल,
उपाय, उधार, उपायुक्त, उन्माद, उपयुक्त, उभरना
६. ऊ (ū)
ऊन, ऊँट, ऊषा, ऊँचाई, ऊब, ऊर्जावान,
ऊबासी, ऊर्ध्व, ऊर्ध्वमुखी, ऊपरी, ऊतक,
ऊपज, ऊष्मा, ऊँघना, ऊबर, ऊल-जलूल,
ऊभ-चूभ, ऊधम, ऊषधि, ऊष्मीय
७. ऋ (ṛi)
ऋषि, ऋतु, ऋण, ऋचा, ऋग्वेद, ऋषिकेश,
ऋत्विज, ऋजु, ऋणात्मक, ऋत्विक,
ऋष्यश्रृंग, ऋषिपाल, ऋणदाता, ऋग्वेदीय,
ऋणभार, ऋषिवर, ऋणग्रस्त, ऋषिपुत्र, ऋषिप्रिया
८. ए (e)
एक, एड़ी, एकता, एतराज़, एश्वर्य, एकांत,
एकदम, एलबम, एग्रीमेंट, एकाग्रता
एप्रिल, एरिया, एयरपोर्ट, एडमिशन,
एनर्जी, एग्ज़िट, एरोप्लेन
९. ऐ (ai)
ऐनक, ऐश्वर्य, ऐक्य, ऐतिहासिक, ऐप, ऐरा-गैरा,
ऐतराज़, ऐक्शन, ऐंठन, ऐलान, ऐवज,
ऐकांंतिक, ऐशगाह, ऐरावत, ऐवेन्यू, ऐकबाल
१०. ओ (o)
ओस, ओर, ओखली, ओसारा, ओजस्वी, ओज,
ओख, ओवन, ओढ़नी, ओजस्विता, ओम, ओजोन,
ओलंपिक, ओजस्विनी, ओल, ओढ़ना, ओक,
ओपेरा, ओजपूर्ण
११. औ (au)
औरत, औषधि, औजार, औद्योगिक, औकात,
औचित्य, औसत, औपचारिक, औलाद, औघड़,
औचक, औद्योगिकीकरण, औंधा, औपनिषदिक,
औचित्यपूर्ण, औषधालय
No comments:
Post a Comment