अभ्यास : व्यंजन
ध्वनियों के शब्द (Practice : The Words
of Consonants)
क-वर्ग (क, ख,
ग, घ,
ङ) के वर्णों के लिए 10–10 शब्दों की तालिका।
| वर्ण | शब्द (10) | 
| क | कमल, किताब, कपड़ा, कथा, काजल, कान, कागज, कर्म,
  कलम, किला | 
| ख | खाना, खुशी, खरगोश, खेत, खर्च, खिड़की, खगोल, खास,
  खतरा, खिलौना | 
| ग | गगन, गाना, गाड़ी, गणेश, गर्मी, गहना, गाँव, गति,
  गर्व, गाय | 
| घ | घर, घड़ी, घटना, घोड़ा, घास, घनघोर, घाव, घूमना,
  घटक, घड़ा | 
च-वर्ग (च, छ,
ज, झ,
ञ) के प्रत्येक वर्ण के लिए 10–10 शब्दों की तालिका
| वर्ण | शब्द (10) | 
| च | चंदन, चावल,
  चिड़िया, चश्मा, चलना,
  चरखा, चाकू, चपल,
  चर्चा, चमत्कार | 
| छ | छात्र, छाता,
  छाया, छवि, छुट्टी,
  छपाई, छल्ला, छनक,
  छानना, छलांग | 
| ज | जंगल, जल,
  जहाज़, जमीन, जोर,
  जरूरत, जीवन, जबान,
  जगत, जनम | 
| झ | झील, झंडा,
  झगड़ा, झोपड़ी, झरना,
  झाड़ू, झरोखा, झटका,
  झूलना, झंकार | 
ट-वर्ग (ट,
ठ, ड,
ढ, ण)
के प्रत्येक वर्ण के 10–10
शब्दों की तालिका।
| वर्ण | शब्द (10) | 
| ट | टमाटर, टोकरी,
  टप्पा, टहनी, टेढ़ा,
  टहलना, टिकट, टकराना,
  टापू, टाटा | 
| ठ | ठंडा, ठग,
  ठहरना, ठोस, ठप्पा,
  ठिकाना, ठहाका, ठेस,
  ठूंसना, ठेले | 
| ड | डमरू, डर,
  दुकान, डाली, डाक,
  डिब्बा, डगर, डाँटना,
  डूबना, डेरा | 
| ढ ढ़ | ढोल, ढक्कन,
  ढाबा, ढीला, ढकना,
  ढाल, ढेर, ढहना,
  ढिंढोरा ढूंढ़ना, पढ़ना,
  चढ़ना, पढ़ाई, बढ़िया  | 
| ण | गणना, निर्माण,
  वर्ण, उपकरण, वर्णन,
  अनुकरण, निर्णय, प्रशिक्षण,
  कर्ण | 
त-वर्ग (त,
थ,
द,
ध,
न) के लिए 10–10 शब्दों की तालिका
| वर्ण | शब्द (10) | 
| त | तरबूज, तारा,
  तन, तलवार, तय,
  तपस्या, तर्क, ताला,
  तलाश, तकिया | 
| थ | थाली, थाना,
  थकान, थैली, थामना,
  थिरकना, थूक, थर्रा,
  थरथराना, थोपना | 
| द | दरवाज़ा, दिन,
  दादी, दरिया, दर्शन,
  दाल, दावा, दर्पण,
  दाम, दबाना | 
| ध | धन, धारा,
  धूप, धागा, धर्म,
  ध्वनि, धड़कन, धक्का,
  धूल, धरोहर | 
| न | नमक, नदी,
  नया, नजर, नायक,
  नम्र, नाच, नाम,
  नस, नगरी | 
प-वर्ग (प,
फ, ब,
भ, म)
के लिए 10–10
शब्दों की तालिका
| वर्ण | शब्द (10) | 
| प | पतंग, पानी,
  पालक, पर्वत, पत्र,
  पढ़ाई, पकवान, प्रयास,
  पशु, परिवार | 
| फ | फल, फूल,
  फसल, फटकार, फायदा,
  फाटक, फुटबाल, फुहार,
  फुरसत, फुर्ती | 
| ब | बच्चा, बाजार,
  बटन, बिजली, बांस,
  बिस्तर, बहन, बरसात,
  बर्तन, बारी  | 
| भ | भारत, भाषा,
  भवन, भूमिका, भक्ति,
  भरोसा, भोजन, भावना,
  भ्रम, भालू | 
| म | माता, माला,
  मन, मछली, मयूर,
  मित्र, मजदूर, मंजिल,
  मार्ग, मकान | 
अंतःस्थ वर्ण (य,
र,
ल,
व) और ऊष्म वर्ण (श,
ष,
स,
ह) के लिए 10–10
शब्दों की तालिका
| वर्ण | शब्द (10) | 
| य | यात्रा, यज्ञ,
  यश, योजना, यथार्थ,
  योग, युवा, यहाँ,
  याचना, युग | 
| र | रास्ता, राजा,
  रस, रात, रचना,
  रंग, रथ, रोटी,
  रिश्ते, रक्षक | 
| ल | लड्डू, लाल,
  लक्ष्मी, लेख, लहर,
  लड्डा, लाभ, लड़की,
  लोग, लता | 
| व | वन, वर्षा,
  वचन, विज्ञान, वर,
  वक्त, विश्वास, व्यवस्था,
  विकास, वक्तव्य | 
| श | शांति, शक्ति,
  शेर, शुद्ध, शिष्य,
  शत्रु, शौक, शिक्षा,
  शहर, शब्द | 
| ष | षट्कोण, षड्यंत्र,
  काष्ठ, षट्भुज, षट्पद,
  दुष्ट | 
| स | समय, सपना,
  सफलता, समाज, सदस्य,
  सत्य, सतर्क, सरल,
  समस्या, संग | 
| ह | हवा, हाथ,
  हवा, हास्य, हल,
  हनुमान, हत्या, हरिण,
  हृदय, हथियार | 
 
 
 
No comments:
Post a Comment